Libijski podejrzany o zbrodnie wojenne przed Trybunałem w Hadze

Khaled Mohamed Ali El Hishri, były szef więzienia Mitiga w Trypolisie, po raz pierwszy stanął w środę przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym (MTK), gdzie usłyszał sześć zarzutów zbrodni wojennych i sześć zarzutów zbrodni przeciwko ludzkości. Prokuratura MTK zarzuca mu m.in. tortury, zabójstwa, gwałty, przemoc seksualną i prześladowania więźniów w latach od lutego 2015 r. do początku 2020 r.

Siedząc niewzruszony na sali, 47-latek potwierdził jedynie swoje dane osobowe. Sąd poinformował, że istnieją „uzasadnione podstawy”, by sądzić, iż El Hishri osobiście zabił jednego z osadzonych. Według MTK „znacząca liczba” osób zmarła w Mitidze w okresie jego rządów — wskutek tortur, przetrzymywania na mrozie, nieleczonych obrażeń czy głodu.

Śledczy wyliczają, że co najmniej pięcioro zatrzymanych, w tym 15-latek, zostało zgwałconych przez strażników lub innych więźniów; kobiety również padały ofiarą przemocy seksualnej. Prokuratura twierdzi, że oskarżony osobiście torturował, maltretował, wykorzystywał seksualnie i zabijał osadzonych oraz sprawował pełną kontrolę nad personelem i warunkami w więzieniu, celowo „zwiększając cierpienie” tysięcy przetrzymywanych.

Opisywane metody obejmują m.in. bicie (rurami z tworzywa, pałkami, przewodami elektrycznymi i pięściami), postrzały, wymuszone pozycje stresowe i zamknięcia w metalowych skrzyniach. „Rozległe pobicia” miały być — jak podaje sąd — powszechne, czasem „dla rozrywki strażników”.

Dalszy bieg sprawy

Przewodnicząca składu sędziowskiego Iulia Motoc ujawniła, że obrona złożyła wniosek o tymczasowe zwolnienie. Sam oskarżony powiedział jedynie: „proszę o zwolnienie”. Posiedzenie w sprawie potwierdzenia zarzutów wyznaczono na 19 maja 2026 r.

To pierwszy podejrzany stający przed MTK w ramach prowadzonego od 2011 r. postępowania dotyczącego sytuacji w Libii. Kraj ten pozostaje podzielony między międzynarodowo uznawany rząd w zachodniej części i władze na wschodzie wspierane przez gen. Khalifę Haftara.

Liz Evenson z Human Rights Watch oceniła, że sprawa „wydobędzie na światło dzienne przerażające nadużycia za zamkniętymi drzwiami libijskich więzień”.

MTK ściga również Osamę Almasriego Najima, szefa libijskiej policji sądowej, w związku z domniemanymi przestępstwami w Mitidze. Został on zatrzymany we Włoszech, lecz następnie zwolniony i powrócił do Libii, co wywołało polityczną burzę w Rzymie i konsternację w Hadze.