Hamas potwierdza zobowiązanie do rozejmu w Gazie i przekazania ciał zakładników

Hamas ogłosił, że pozostaje w pełni zaangażowany w realizację porozumienia o zawieszeniu broni, wynegocjowanego przez Stany Zjednoczone, które zakończyło wojnę w Gazie. Organizacja zapewniła, że dąży do przekazania wszystkich ciał izraelskich zakładników wciąż znajdujących się pod ruinami miasta.

W odpowiedzi na apel Hamasu o pomoc w odnalezieniu ciał 19 zakładników pogrzebanych pod gruzami wraz z nieustaloną liczbą Palestyńczyków, Turcja wysłała do Strefy Gazy specjalistów ds. ratownictwa i poszukiwań.

Zgodnie z rozejmem, którego inicjatorem był prezydent USA Donald Trump, Hamas zwrócił 20 żywych zakładników oraz ciała 9 z 28 zmarłych – a także jedno ciało, które Izrael uznał za niezwiązane z zakładnikami. W zamian Izrael uwolnił blisko 2 000 palestyńskich więźniów i zakończył swoją dwuletnią ofensywę wojskową w Gazie rozpoczętą po ataku Hamasu 7 października 2023 roku.

Premier Izraela Benjamin Netanjahu zapewnił w czwartek, że jego rząd jest „zdeterminowany, by sprowadzić wszystkich zakładników do domu”. Minister obrony Izraela ostrzegł, że jeśli Hamas nie wywiąże się z porozumienia, walki zostaną wznowione.

Hamas odpowiedział, że pozostaje „zobowiązany do realizacji umowy, w tym do przekazania wszystkich pozostałych ciał”, choć proces może potrwać, „ponieważ część z nich znajduje się w zawalonych tunelach lub pod ruinami zbombardowanych budynków”.

Turcja pomaga w poszukiwaniach

Ankara wysłała dziesiątki ratowników, by pomogli w odnalezieniu ciał. Tymczasem rodziny izraelskich ofiar wyraziły frustrację wobec niezdolności Hamasu do szybkiego przekazania szczątków swoich bliskich. Główne stowarzyszenie rodzin zakładników wezwało rząd Izraela do „natychmiastowego wstrzymania kolejnych etapów porozumienia, dopóki Hamas nie wypełni zobowiązań”.

Prezydent Trump zaapelował o cierpliwość, mówiąc, że „Hamas faktycznie prowadzi wykopaliska, by odnaleźć ciała”, ale później wyraził niezadowolenie z postawy ugrupowania:

„Jeśli Hamas nadal będzie zabijał ludzi w Gazie – a to nie było częścią Umowy – nie będziemy mieli innego wyjścia, jak tylko wrócić i ich zniszczyć” – napisał na platformie Truth Social.

Delikatny rozejm i niepewny pokój

Po częściowym wycofaniu izraelskich wojsk Hamas umocnił kontrolę nad zrujnowanymi miastami, dokonując egzekucji domniemanych kolaborantów i tłumiąc lokalne grupy zbrojne. W Gazie dochodzi też do starć między oddziałami bezpieczeństwa Hamasu a uzbrojonymi klanami palestyńskimi, z których część – jak sugerują źródła – ma powiązania z Izraelem.

Rozejm przyniósł koniec dwóch lat krwawej wojny, w czasie której rodziny zakładników żyły w niepewności, a mieszkańcy Gazy cierpieli głód i bombardowania.

Zgodnie z 20-punktowym planem Trumpa dla Gazy, kolejne etapy porozumienia mają obejmować rozbrojenie Hamasu, amnestię dla jego przywódców, którzy złożą broń, oraz ustanowienie nowych władz cywilnych. Plan przewiduje także wznowienie pomocy humanitarnej i ponowne otwarcie przejścia granicznego w Rafah.

Minister spraw zagranicznych Izraela Gideon Saar powiedział podczas szczytu w Neapolu, że trwają przygotowania do otwarcia przejścia i że „ma nadzieję”, iż nastąpi to w niedzielę. Izrael jednak zaznaczył, że Rafah będzie otwarte wyłącznie dla osób, a nie dla dostaw pomocy.

Katastrofa humanitarna w Gazie

Wojna doprowadziła do katastrofy humanitarnej – ONZ ogłosiła w sierpniu klęskę głodu, a Światowa Organizacja Zdrowia ostrzega, że choroby zakaźne „wymykają się spod kontroli”. Spośród 36 szpitali w Strefie Gazy tylko 13 działa częściowo.

„Mamy do czynienia z ogromem pracy – meningitis, biegunki, choroby układu oddechowego, a system medyczny jest w ruinie” – powiedziała dr Hanan Balkhy, regionalna dyrektor WHO, w rozmowie z AFP w Kairze.

Powroty i żałoba

Dla rodzin ocalonych zakładników rozejm oznaczał długo wyczekiwany koniec cierpienia.

„Moje dzieci wróciły do domu! Dwa lata temu, pewnego ranka, straciłam połowę rodziny” – mówiła Sylvia Cunio, matka Ariela i Davida Cunio, którzy zostali uwolnieni z niewoli Hamasu.

Izrael przekazał w czwartek ciała 30 Palestyńczyków do Gazy, zgodnie z zasadą, że za każdego zmarłego Izraelczyka ma zostać zwróconych 15 Palestyńczyków.

Dla mieszkańców Gazy rozejm przyniósł ulgę, lecz rzeczywistość pozostaje dramatyczna.

„Nie ma wody – ani czystej, ani słonej, nie ma nic. Żadnych podstaw do życia – brak jedzenia, brak picia, tylko ruiny” – mówił Mustafa Mahram, który wrócił do Gazy po zawieszeniu broni.

Według ministerstwa zdrowia w Gazie, wojna pochłonęła co najmniej 67 967 ofiar, z czego ponad połowa to kobiety i dzieci. Z kolei atak Hamasu z 7 października 2023 roku zabił 1 221 osób w Izraelu, głównie cywilów.