Egipt, Katar i Turcja podpisują z Trumpem deklarację o zawieszeniu broni w Gazie
SZARM EL-SZEICH / JEROZOLIMA: Prezydent USA Donald Trump ogłosił „wielki dzień dla Bliskiego Wschodu”, podpisując w poniedziałek wraz z przywódcami Egiptu, Kataru i Turcji deklarację o utrzymaniu zawieszenia broni w Strefie Gazy, zaledwie kilka godzin po wymianie zakładników i więźniów między Izraelem a Hamasem.
Trump odbył błyskawiczną wizytę w Izraelu, gdzie w wystąpieniu przed parlamentem pochwalił premiera Benjamina Netanjahu, a następnie udał się do Egiptu, by w kurorcie Szarm el-Szejk wziąć udział w szczycie przywódców dotyczących pokoju w Gazie.
„To wspaniały dzień dla świata, to wspaniały dzień dla Bliskiego Wschodu” – powiedział Trump przed podpisaniem dokumentu, dodając, że „porozumienie przetrwa”.
Deklaracja została podpisana przez USA, Egipt, Katar i Turcję, które mają pełnić rolę gwarantów realizacji porozumienia między Izraelem a Hamasem.
Wymiana zakładników i więźniów
W ramach planu Trumpa, mającego zakończyć dwuletnią wojnę w Gazie, Hamas w poniedziałek uwolnił ostatnich 20 żyjących zakładników przetrzymywanych od października 2023 roku.
W zamian Izrael wypuścił 1 968 palestyńskich więźniów, w większości przetrzymywanych bez wyroku.
Trump oświadczył, że „rozpoczęła się druga faza planu pokojowego”, która ma obejmować rozmowy o przyszłym zarządzaniu Gazą, odbudowie terytorium i rozbrojeniu Hamasu.
„Fazy częściowo się zazębiają, ale proces już trwa” – dodał amerykański przywódca.
Egipt chwali rolę USA
Prezydent Egiptu Abdel Fattah el-Sisi nazwał Trumpa „jedynym, który potrafi przynieść pokój naszemu regionowi”, podkreślając jego rolę w doprowadzeniu do rozmów z Hamasem.
Trump z kolei określił el-Sisiego jako „kluczowego mediatora” w całym procesie.
Szczyt w Szarm el-Szejk odbył się bez udziału przedstawicieli Izraela i Hamasu, jednak obecni byli liczni przywódcy z Bliskiego Wschodu, Afryki i Europy.
Podczas spotkania Trump krótko rozmawiał z prezydentem Autonomii Palestyńskiej Mahmudem Abbasem, co było pierwszym kontaktem obu polityków od kilku lat.
Wezwanie do monitorowania Izraela
Rzecznik Hamasu Hazem Qassem wezwał Stany Zjednoczone i pozostałych mediatorów do nadzorowania działań Izraela, aby „zapobiec wznowieniu agresji przeciwko narodowi palestyńskiemu”.
Według danych ministerstwa zdrowia w Strefie Gazy, które ONZ uznaje za wiarygodne, izraelska ofensywa doprowadziła do śmierci ponad 67 800 osób, z czego ponad połowa to kobiety i dzieci.
Nowy etap dla Bliskiego Wschodu
Deklaracja z Szarm el-Szejk jest częścią 20-punktowego planu Trumpa dla Gazy, ogłoszonego we wrześniu. Dokument określa zasady odbudowy, bezpieczeństwa i przyszłego zarządzania terytorium, które ma znaleźć się pod nadzorem międzynarodowym.
„To dopiero początek, ale wierzę, że ta umowa utrzyma się i że będziemy mieli trwały pokój w regionie,” powiedział Trump, podpisując dokument.
Jego administracja określiła porozumienie jako „największy przełom pokojowy na Bliskim Wschodzie od czasów porozumień z Oslo”, choć obserwatorzy podkreślają, że brak rozbrojenia Hamasu i niejasność w sprawie przyszłej władzy w Gazie nadal stanowią największe wyzwania dla utrzymania pokoju.
