Europejscy urzędnicy wywiadu ostrzegają przed eskalacją rosyjskiej kampanii sabotażu

Prawie o północy kierowca ciężarówki odpoczywający w kabinie usłyszał trzask płomieni w magazynie we wschodnim Londynie, w którym przechowywano sprzęt dla Ukrainy. Chwycił gaśnicę i wybiegł – ale ogień był zbyt silny, więc się wycofał.

Gdy przyjechała policja, uderzano w drzwi pobliskiego budynku mieszkalnego, krzycząc do mieszkańców, by się ewakuowali. Rodzice chwytali dzieci i wybiegali na ulicę.

Około 30 minut po rozpoczęciu pożaru Dylan Earl, Brytyjczyk, który przyznał się do organizacji podpalenia, otrzymał wiadomość od człowieka, którego brytyjskie władze uważają za jego rosyjskiego opiekuna.

„Doskonale” – brzmiała wiadomość po rosyjsku.

We wtorek brytyjski sąd uznał trzech mężczyzn za winnych podpalenia w marcu 2024 roku – zdaniem prokuratury zaplanowanego przez rosyjskie służby wywiadowcze – będącego częścią kampanii destabilizacji w Europie, za którą zachodni urzędnicy obwiniają Moskwę i jej pełnomocników. Dwóch innych mężczyzn, w tym Earl, wcześniej przyznało się do winy.

Pożar ten to jedno z ponad 70 zdarzeń powiązanych z Rosją, udokumentowanych przez Associated Press od czasu inwazji na Ukrainę w lutym 2022 r.

Czterech europejskich urzędników wywiadu powiedziało AP, że obawiają się rosnącego ryzyka poważnych obrażeń lub śmierci, ponieważ niewyszkoleni sabotażyści podpalają budynki w pobliżu domów i firm, podkładają ładunki wybuchowe lub budują bomby. Dane AP wskazują na 12 przypadków podpaleń lub sabotażu w 2023 r., w porównaniu z dwoma w 2022 i żadnym w 2021 r.

„Kiedy rozpoczynasz kampanię, nabiera ona własnej dynamiki i z czasem staje się coraz bardziej brutalna” – powiedział jeden z urzędników, zajmujący wysokie stanowisko w europejskiej agencji wywiadowczej. On i dwóch innych wypowiadało się anonimowo.

Kreml nie skomentował brytyjskiego śledztwa. Rzecznik Dmitrij Pieskow wcześniej twierdził, że nie przedstawiono żadnych dowodów potwierdzających oskarżenia o rosyjską kampanię sabotażu.

Rekrutacja młodych amatorów

Większość oskarżonych sabotażystów to cudzoziemcy, w tym Ukraińcy. To często młodzi ludzie bez wcześniejszej przestępczości, wynajmowani za kilka tysięcy dolarów – powiedzieli urzędnicy.

Po wydaleniu setek rosyjskich szpiegów z Zachodu w 2018 r. (po próbie otrucia Siergieja Skripala), Rosja musiała polegać na amatorach – tworząc bardziej elastyczny i trudniejszy do wykrycia system, powiedział jeden z urzędników.

Dokumenty z londyńskiego procesu pokazały, jak młodzi mężczyźni są rekrutowani – m.in. poprzez czaty na Telegramie związane z Grupą Wagnera, której działania zostały w 2023 r. przejęte przez rosyjskie ministerstwo obrony.

Kevin Riehle z Brunel University w Londynie powiedział, że za podpaleniem najprawdopodobniej stoi rosyjski wywiad wojskowy poprzez Grupę Wagnera.

Rekruter, posługujący się pseudonimem Privet Bot, wielokrotnie ogłaszał na Telegramie nabór do „walki z Zachodem”. Późniejsze rozmowy między nim a Earlem (21 lat) prowadzono po rosyjsku, Earl używał Google Translate. Rekruter doradził mu nawet oglądanie serialu „The Americans” jako „podręcznika”.

W jednej wiadomości Earl chwalił się (bez dowodów) powiązaniami z IRA i światem przestępczym, obiecując: „będę najlepszym szpiegiem, jakiego widzieliście”.