Erdogan: Cypr powinien pozostać podzielony
Prezydent Turcji Recep Tayyip Erdoğan opowiedział się w czwartek za „współistnieniem dwóch państw” na Cyprze, mimo że nowy przywódca wspieranej przez Ankarę, nieuznawanej międzynarodowo Tureckiej Republiki Cypru Północnego deklarował wcześniej poparcie dla zjednoczenia wyspy.
Dwa państwa zamiast federacji
Podczas wspólnej konferencji prasowej w Ankarze Erdoğan oświadczył:
„Uważamy, że najbardziej realistycznym rozwiązaniem kwestii cypryjskiej jest współistnienie dwóch państw na wyspie. Wierzymy, że możliwe jest porozumienie, dzięki któremu dwie społeczności będą żyć obok siebie w pokoju, dobrobycie i bezpieczeństwie — i będziemy nadal szczerze pracować w tym kierunku”.
Nowy lider Cypru Północnego: „status nie podlega negocjacjom”
W październiku mieszkańcy północy wybrali na prezydenta byłego premiera Tufana Erhürmana, pokonując ustępującego lidera Ersina Tatara, faworyta Ankary. Erhürman, zwolennik wznowienia rozmów z greckimi Cypryjczykami, powiedział w Ankarze:
„Tureccy Cypryjczycy są jednym z dwóch równych partnerów-założycieli Cypru. Ten status nie podlega dyskusji, negocjacjom ani kompromisom”.
Dodał jednak, że jeśli powstanie stół negocjacyjny, „będziemy przy nim”, a w międzyczasie opowiada się za dialogiem praktycznej współpracy, budowaniem zaufania i rozwiązaniami „win–win” ułatwiającymi codzienne życie obu społeczności.
Kontekst: impas rozmów i próby mediacji ONZ
Cypr pozostaje podzielony od 1974 r. Ostatnia duża runda rozmów pokojowych załamała się w 2017 r. w Szwajcarii. W lipcu liderzy obu stron spotkali się w siedzibie ONZ w Nowym Jorku, a sekretarz generalny António Guterres określił rozmowy jako „konstruktywne” — bez przełomu w sprawie formuły rozwiązania (federacja vs. dwa państwa).
Co dalej?
Deklaracja Erdoğana utwardza linię Ankary na rzecz modelu dwupaństwowego, który odbiega od dotychczas promowanej przez ONZ federacji dwuwspólnotowej. Wygrana Erhürmana — kojarzonego z podejściem pronegocjacyjnym — może jednak utrzymać kanały dialogu, jeśli obie strony zgodzą się na pakiet środków zaufania i stopniową normalizację kontaktów na poziomie technicznym.
