Aktywistka z Sudanu wśród laureatów nagrody za prawa człowieka

SZTOKHOLM – Nagroda Right Livelihood Award, zwana „alternatywnym Noblem”, została w środę przyznana działaczom z Sudanu, Mjanmy, wysp Pacyfiku oraz Tajwanu – regionów, w których społeczności zmagają się z wojną, represjami i kryzysem klimatycznym.

Fundacja z siedzibą w Sztokholmie podkreśliła, że tegoroczni laureaci „w obliczu narastającego autorytaryzmu i podziałów wskazują inną drogę – opartą na wspólnym działaniu, odporności i demokracji, aby stworzyć możliwą do życia przyszłość dla wszystkich”. W tym roku rozważano 159 nominacji z 67 krajów.

Laureaci 2025:

Pacific Island Students Fighting Climate Change i prawnik Julian Aguon – za doprowadzenie sprawy sprawiedliwości klimatycznej przed najwyższe instancje sądowe świata.

Justice for Myanmar – za odwagę i pionierskie metody śledcze w ujawnianiu oraz osłabianiu międzynarodowego wsparcia dla skorumpowanej junty wojskowej w Mjanmie.

Audrey Tang z Tajwanu – za rozwój społecznego wykorzystania technologii cyfrowych w celu wzmacniania obywateli, odnawiania demokracji i łagodzenia podziałów.

Emergency Response Rooms (Sudan) – za stworzenie odpornego modelu wzajemnej pomocy w warunkach wojny i upadku państwa, który zapewnia milionom ludzi godne życie.

Sieć Emergency Response Rooms, tworzona oddolnie przez społeczności w Sudanie, stała się fundamentem działań humanitarnych w kraju, zapewniając m.in. opiekę zdrowotną, pomoc żywnościową i edukację w miejscach, gdzie organizacje międzynarodowe nie mają dostępu.

Nagroda Right Livelihood powstała w 1980 roku z inicjatywy szwedzko-niemieckiego filantropa Jakoba von Uexkulla, który uznał, że tradycyjne Nagrody Nobla pomijają wiele ważnych wysiłków na rzecz pokoju, praw człowieka i środowiska.

„W czasie, gdy przemoc, polaryzacja i katastrofy klimatyczne rozdzierają społeczności, laureaci Right Livelihood 2025 przypominają nam, że najpotężniejszą odpowiedzią ludzkości jest wspólne działanie” – powiedział Ole von Uexkull, dyrektor wykonawczy fundacji.

Wśród wcześniejszych laureatów znaleźli się m.in. ukraińska obrończyni praw człowieka Ołeksandra Matwijczuk, kongijski chirurg Denis Mukwege oraz szwedzka aktywistka klimatyczna Greta Thunberg. Matwijczuk i Mukwege zostali później uhonorowani Pokojową Nagrodą Nobla.

Ceremonia wręczenia nagród odbędzie się 2 grudnia w Sztokholmie, tydzień przed ogłoszeniem laureatów tegorocznych Nagród Nobla. Wysokość nagrody finansowej nie została ujawniona.