Sekretarz generalny ONZ w Bagdadzie. Koniec misji politycznej po inwazji z 2003 roku
Sekretarz generalny ONZ António Guterres przybył w sobotę do Bagdadu, aby oficjalnie zaznaczyć wygaszenie mandatu Misji Wsparcia Narodów Zjednoczonych w Iraku (UNAMI), utworzonej po obaleniu Saddama Husajna w 2003 roku.
Rada Bezpieczeństwa ONZ, na prośbę rządu Iraku, zdecydowała w ubiegłym roku o stopniowym zakończeniu działalności UNAMI do końca 2025 roku. Misja była odpowiedzialna za koordynację działań humanitarnych i odbudowy kraju po konflikcie oraz za wspieranie tworzenia reprezentatywnego rządu.
„Irak osiągnął etap samodzielności”
Tymczasowy premier Iraku Mohammed Szi’a Al-Sudani podkreślił, że jego kraj „wysoko ceni” rolę misji w regionie „który przez dekady cierpiał z powodu dyktatury, wojen i terroryzmu.”
Według niego zakończenie mandatu UNAMI oznacza, że Irak osiągnął etap „pełnej samodzielności”.
„Irak odniósł zwycięstwo dzięki poświęceniu i odwadze swojego narodu” – stwierdził Al-Sudani we wspólnym oświadczeniu z Guterresem.
Premier zapowiedział również, że jedna z ulic Bagdadu otrzyma nazwę „Ulica Narodów Zjednoczonych” na cześć pracy organizacji i ku pamięci 22 pracowników ONZ, którzy zginęli w zamachu bombowym na siedzibę ONZ w Bagdadzie 19 sierpnia 2003 roku.
Guterres: „Dzisiejszy Irak jest nie do poznania”
Sekretarz generalny ONZ pochwalił „odwagę, hart ducha i determinację narodu irackiego” oraz działania władz na rzecz przywrócenia bezpieczeństwa i porządku po latach przemocy sekciarskiej oraz wzrostu ekstremizmu, w tym tzw. Państwa Islamskiego.
„Irakijczycy pracowali, aby przezwyciężyć dekady przemocy, ucisku, wojny, terroryzmu, sekciarstwa i ingerencji z zewnątrz. Dzisiejszy Irak jest nie do poznania w porównaniu z tamtymi czasami” – powiedział Guterres.
Podkreślił, że Irak „jest dziś państwem normalnym”, a wraz z zakończeniem mandatu UNAMI relacje Bagdadu z ONZ będą miały „normalny” charakter – tak jak z innymi krajami członkowskimi.
Guterres wyraził także uznanie dla zaangażowania Iraku w sprowadzanie swoich obywateli z obozu Al-Hol w północno-wschodniej Syrii. W rozległym obozie przebywają tysiące osób – głównie kobiet i dzieci – oskarżanych o powiązania z tzw. Państwem Islamskim.
Dziedzictwo wojen i wyzwań humanitarnych
Były prezydent Iraku Barham Salih, którego Guterres niedawno zarekomendował na szefa Wysokiego Komisarza ONZ ds. Uchodźców (UNHCR), kierował państwem w latach 2018–2022, tuż po odbiciu znacznych obszarów kraju z rąk Daesz.
Ofensywa dżihadystów i późniejsze walki doprowadziły do przesiedlenia co najmniej 2,2 mln Irakijczyków. Wielu, zwłaszcza przedstawicieli mniejszości jazydzkiej z regionu Sindżar, pozostaje do dziś w obozach dla przesiedleńców.
Zakończenie misji UNAMI ma symbolizować wyjście Iraku z najtrudniejszego okresu powojennej transformacji, ale kraj wciąż stoi przed ogromnymi wyzwaniami w dziedzinie bezpieczeństwa, odbudowy gospodarczej i pojednania społecznego.
