Tureccy posłowie odwiedzą w więzieniu przywódcę PKK Abdullaha Öcalana w celu posunięcia procesu rozbrojenia

Komisja tureckiego parlamentu nadzorująca rozbrojenie Partii Pracujących Kurdystanu (PKK) zdecydowała w piątek większością trzech piątych głosów o przeprowadzeniu pierwszej wizyty u jej uwięzionego przywódcy Abdullaha Öcalana na wyspie Imralı — ogłoszono w komunikacie. Terminu wizyty jeszcze nie wyznaczono; ugrupowania mają przekazać nazwiska delegatów do soboty.
Decyzja zapadła po zaskakującym wezwaniu do takiej wizyty ze strony Devleta Bahçeliego, nacjonalistycznego koalicjanta prezydenta Recepa Tayyipa Erdoğana. Sam Erdoğan zasygnalizował, że może być otwarty na wystąpienie Öcalana przed parlamentarzystami.
Przełom w rozbrojeniu PKK
W maju PKK — uznawana za organizację terrorystyczną przez USA, Unię Europejską i Turcję — ogłosiła, że złoży broń i się rozwiąże po apelu Öcalana o zakończenie walki zbrojnej. W lipcu bojownicy symbolicznie spalili broń, a w październiku zapowiedzieli wycofanie sił z terytorium Turcji w ramach procesu rozbrojenia. Organizacja wezwała Ankarę do kroków umożliwiających jej członkom uczestnictwo w „polityce demokratycznej”.
Reakcje polityczne
Prokurdyjska Partia DEM, kluczowy pośrednik w procesie, określiła planowaną wizytę jako „historyczny krok” na rzecz trwałego pokoju. — „Jest przywódca (Öcalan), który jednym wezwaniem skłonił swoją organizację do złożenia broni. Nie da się pogłębiać procesu, nie wysłuchawszy Öcalana” — powiedziała posłanka DEM Gülistan Koyciğit podczas posiedzenia komisji.
Sojusznicza wobec Erdoğana nacjonalistyczna MHP podkreśliła, że Öcalan jest głównym rozmówcą w fazowanym procesie, więc komisja musi nawiązać z nim bezpośredni kontakt.
Możliwe ramy prawne i wątpliwości
Jak informował Reuters, Turcja przygotowuje ustawę, która miałaby umożliwić powrót do kraju tysięcy bojowników PKK i cywilów z kryjówek w północnym Iraku. Warunki pojednania pozostają jednak drażliwe — Ankara zachowuje ostrożność wobec szerokiej amnestii za czyny, które traktuje jako przestępstwa terrorystyczne.
Status Öcalana
Öcalan, aresztowany w 1999 r., odbywa karę w niemal całkowitej izolacji na wyspie Imralı. Komunikacja ze światem zewnętrznym jest rzadka, choć — w ramach procesu rozbrojenia — parlamentarzyści DEM uzyskiwali zgodę na okazjonalne wizyty.
Tło konfliktu
Czterdziestoletni bunt PKK — początkowo z celem utworzenia niepodległego państwa w kurdyjskim południowo-wschodnim regionie Turcji — pochłonął ponad 40 tys. ofiar, przyniósł wysokie koszty gospodarcze i głębokie podziały społeczne. Dzisiejsza decyzja parlamentu może stać się kamieniem milowym na drodze do instytucjonalizacji procesu rozbrojenia i politycznej reintegracji środowisk kurdyjskich.