Trump nadaje Arabii Saudyjskiej status „głównego sojusznika spoza NATO”
Prezydent USA Donald Trump ogłosił we wtorek, że Stany Zjednoczone formalnie przyznają Arabii Saudyjskiej status „Major Non-NATO Ally” (MNNA), znacząco podnosząc rangę więzi obronnych między krajami. Decyzję ujawniono podczas uroczystej kolacji w Białym Domu na cześć następcy tronu księcia Mohammeda bin Salmana.
„Podnosimy naszą współpracę wojskową na jeszcze wyższy poziom, formalnie nadając Arabii Saudyjskiej status głównego sojusznika spoza NATO” — powiedział Trump, dodając, że to „bardzo ważne” dla Królestwa.
Co oznacza status MNNA
Tytuł MNNA toruje drogę do głębszej współpracy militarnej, ułatwia m.in. dostęp do zaawansowanych technologii obronnych, projektów badawczo-rozwojowych i priorytetowych zakupów sprzętu w USA. Ma też silne znaczenie symboliczne, sygnalizując zacieśnienie partnerstwa strategicznego.
Równolegle ogłoszono podpisanie historycznego porozumienia o strategicznej obronie, które — jak ujął Trump — ma stworzyć „silniejszy i bardziej zdolny sojusz” i wesprzeć wysiłki na rzecz stabilności na Bliskim Wschodzie.
Wspólne deklaracje i inwestycje
Książę Mohammed podziękował za „serdeczne przyjęcie” i mówił o „nowym etapie” relacji dwustronnych:
„Horyzont współpracy gospodarczej między Arabią Saudyjską a Ameryką jest większy i szerszy niż kiedykolwiek. Podpisaliśmy liczne porozumienia, które otwierają drzwi do pogłębienia relacji w wielu obszarach.”
W ostatnich dniach strony zawarły pakiety umów dotyczących m.in.:
obronności,
energii jądrowej i krytycznych minerałów,
sztucznej inteligencji,
partnerstwa finansowo-gospodarczego,
edukacji i szkoleń,
standardów bezpieczeństwa pojazdów.
Trump podkreślił bezprecedensową skalę inwestycji, w tym plany zakupów sprzętu i usług obronnych w USA przez Królestwo o wartości ok. 142 mld USD, oraz zapowiedź zwiększenia saudyjskich inwestycji w USA do blisko 1 bln USD (z wcześniej deklarowanych 600 mld USD).
Kontekst i znaczenie dla regionu
Obie strony wskazały, że zacieśnienie więzi ma wzmocnić bezpieczeństwo regionalne i wspierać wysiłki dyplomatyczne, które — według słów Trumpa — doprowadziły m.in. do postępów w wygaszaniu wojny w Gazie. Prezydent ocenił bieżące zmiany na Bliskim Wschodzie jako „niemal cud”.
Książę Mohammed nawiązał do prawie 90-letniej historii relacji od spotkania prezydenta F.D. Roosevelta z królem Abdulazizem oraz do zbliżających się jubileuszy obu państw, podkreślając ciągłość partnerstwa — od II wojny światowej i zimnej wojny, po wspólną walkę z terroryzmem — oraz jego nowoczesny wymiar gospodarczy i technologiczny.
