Napastnicy zabili co najmniej 16 osób podczas żydowskiego wydarzenia na plaży Bondi w Sydney

Co najmniej 16 osób, w tym dziecko, zginęło, a dziesiątki zostały ranne po ataku dwóch uzbrojonych napastników podczas obchodów Chanuki na słynnej plaży Bondi w Sydney. Premier Australii Anthony Albanese nazwał zdarzenie aktem terroru motywowanym antysemityzmem.

Do strzelaniny doszło w niedzielę wieczorem, gdy setki osób zgromadziły się na plaży, aby świętować pierwszy dzień Chanuki. Według władz co najmniej 38 osób odniosło obrażenia.

Minister zdrowia stanu Nowa Południowa Walia Ryan Park poinformował, że liczba ofiar śmiertelnych wzrosła z 12 do 16 w ciągu nocy, w tym jest 12-letnie dziecko. Troje innych dzieci przebywa w szpitalu.

„To absolutnie potworne dla całej społeczności, a szczególnie dla społeczności żydowskiej. To, co widzieliśmy zeszłej nocy, to najgorsza i jednocześnie najlepsza strona człowieczeństwa” – powiedział Park.

Jest to najkrwawsza strzelanina w Australii od prawie trzech dekad, w kraju słynącym z bardzo restrykcyjnych przepisów dotyczących broni palnej.

Atak podczas obchodów Chanuki

Premier stanu Nowa Południowa Walia Chris Minns oświadczył, że był to celowy atak na społeczność żydowską w Sydney.

Do masakry doszło pod koniec gorącego, letniego dnia, gdy tysiące osób przebywało na plaży Bondi. Wśród nich było kilkaset uczestników wydarzenia „Chanukah by the Sea”, organizowanego z okazji rozpoczęcia ośmiodniowego święta.

Organizacja Chabad, ortodoksyjny ruch żydowski prowadzący działalność religijną i edukacyjną na całym świecie, poinformowała, że wśród zabitych jest rabbi Eli Schlanger, zastępca rabina w Chabad of Bondi i współorganizator wydarzenia.

Ministerstwo spraw zagranicznych Izraela potwierdziło śmierć obywatela Izraela, nie podając szczegółów.

Przebieg ataku

Policja przekazała, że służby ratunkowe zostały wezwane na Campbell Parade w Bondi około godziny 18:45 po zgłoszeniach o strzałach.

Nagrania świadków pokazują ludzi w strojach kąpielowych uciekających z wody, gdy rozlegają się strzały. Na innym filmie widać dwóch mężczyzn w czarnych koszulkach strzelających z długiej broni z kładki prowadzącej na plażę, przy dźwięku syren i krzyków w tle.

Na jednym z dramatycznych nagrań, pokazanym w australijskiej telewizji, widać mężczyznę, który rzuca się na jednego z napastników, obezwładnia go i wytrąca mu broń, po czym kieruje lufę w stronę napastnika, a następnie odkłada karabin na ziemię.

Minns nazwał tego mężczyznę – zidentyfikowanego przez rodzinę w australijskich mediach jako właściciel sklepu z owocami Ahmed al Ahmed – „prawdziwym bohaterem”.

Sprawcy, ofiary i ładunki wybuchowe

Jeden z napastników został zabity przez policję, drugi został zatrzymany i jest w stanie krytycznym – poinformowały władze.

Policja przekazała, że jeden z mężczyzn był znany służbom bezpieczeństwa, choć nie odnotowano konkretnego wcześniejszego zagrożenia.

Co najmniej 29 osób zostało rannych, w tym dwóch policjantów – powiedział zastępca komendanta policji Nowej Południowej Walii Mal Lanyon.

Policja poinformowała też, że funkcjonariusze zabezpieczyli podejrzane przedmioty, w tym improwizowane ładunki wybuchowe znalezione w samochodzie jednego z podejrzanych.

Relacje świadków

Prawnik Arsen Ostrovsky, który uczestniczył w uroczystości Chanuki z żoną i córkami, został draśnięty kulą w głowę. Jak powiedział, zaledwie dwa tygodnie wcześniej przeprowadził się z Izraela do Australii, aby pracować dla żydowskiej organizacji.

„To, co dziś widziałem, to czyste zło, absolutna rzeź. Ciała leżały wszędzie” – napisał w mailu do Associated Press ze szpitala. – „To było jak przeżywanie 7 października jeszcze raz. Nigdy nie sądziłem, że coś takiego będzie możliwe tutaj, w Australii.”

Lachlan Moran, 32-latek z Melbourne, mówił, że czekał na rodzinę, gdy usłyszał strzały. Upuścił trzymane piwo i zaczął biec.

„Biegłem najszybciej jak mogłem. Strzały było słychać z przerwami przez jakieś pięć minut. Wszyscy porzucili swoje rzeczy, biegli, ludzie płakali – to było straszne” – relacjonował.

Reakcje władz i świata

Premier Albanese powiedział dziennikarzom w Canberze, że jest „zdruzgotany” masakrą.

„To był ukierunkowany atak na australijskich Żydów w pierwszy dzień Chanuki, który powinien być dniem radości i świętem wiary. Akt zła, antysemityzmu i terroryzmu, który ugodził w samo serce naszego narodu” – stwierdził.

Zadeklarował, że odpowiedzią na przemoc będzie „moment narodowej jedności”, w którym Australijczycy „obejmą swoich współobywateli wyznania żydowskiego”.

Król Karol III oświadczył, że on i królowa Kamila są „wstrząśnięci i zasmuceni tym najbardziej straszliwym, antysemickim atakiem terrorystycznym”. Sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres napisał w serwisie X, że jest „zgrożony” atakiem i że jego „serce jest z żydowską społecznością na całym świecie”.

Sekretarz stanu USA Marco Rubio również potępił atak, pisząc na X: „Stany Zjednoczone stanowczo potępiają atak terrorystyczny w Australii wymierzony w żydowskie święto. Antysemityzm nie ma miejsca na tym świecie.”

Policje w wielu miastach świata, w tym w Londynie, zapowiedziały wzmocnienie ochrony wokół synagog i innych obiektów żydowskich.

Wzrost antysemityzmu w Australii

Australia, licząca ok. 28 mln mieszkańców, jest domem dla ok. 117 tys. Żydów. Według raportu rządowej pełnomocniczki ds. zwalczania antysemityzmu Jillian Segal, w roku po atakach Hamasu na Izrael 7 października 2023 r. liczba incydentów antysemickich – od napaści, przez akty wandalizmu, po groźby i zastraszanie – wzrosła ponad trzykrotnie.

W ubiegłym roku kraj wstrząsnęła fala antysemickich ataków w Sydney i Melbourne: podpalano synagogi i samochody, malowano graffiti na domach i biznesach, dochodziło do napaści na osoby żydowskiego pochodzenia.

Albanese w sierpniu obwinił Iran o dwa z tych ataków i ograniczył relacje dyplomatyczne z Teheranem.

Pastor Matt Graham, który prowadził nabożeństwo w kościele anglikańskim w Bondi, mówił, że ludzie w panice wpadali do świątyni szukając schronienia. Zwrócił uwagę, że antysemityzm wschodził na powierzchnię od dłuższego czasu także w wschodnich dzielnicach Sydney, gdzie koncentruje się społeczność żydowska.

Spór dyplomatyczny

Izrael wezwał australijski rząd, by zdecydowanie odpowiedział na przestępstwa wymierzone w Żydów. Premier Benjamin Netanjahu powiedział, że ostrzegał australijskich przywódców miesiące temu przed konsekwencjami bierności wobec antysemityzmu.

Według niego decyzja Australii o uznaniu państwa palestyńskiego – w ślad za dziesiątkami innych krajów – „dolewa oliwy do ognia antysemityzmu”.

„Wasz rząd nie zrobił nic, by powstrzymać szerzenie się antysemityzmu w Australii… i rezultatem są przerażające ataki na Żydów, których byliśmy świadkami dziś” – stwierdził Netanjahu.

Rzadkość strzelanin w Australii

Masowe strzelaniny w Australii są niezwykle rzadkie. Po masakrze w Port Arthur w Tasmanii w 1996 r., kiedy samotny napastnik zastrzelił 35 osób, władze radykalnie zaostrzyły przepisy dotyczące broni palnej, ograniczając możliwość jej legalnego posiadania.

Od tego czasu tylko kilka razy kraj doświadczył poważniejszych incydentów z użyciem broni – głównie były to rodzinne morderstwa-samobójstwa. W 2022 r. sześć osób zginęło w wymianie ognia między policją a ekstremistami chrześcijańskimi na wiejskiej posesji w stanie Queensland.

Atak na Bondi Beach, wymierzony w świętujących Chanukę członków społeczności żydowskiej, już jest określany jako jeden z najbardziej wstrząsających aktów przemocy we współczesnej historii Australii.