Turcja: Uważnie monitorujemy rozwiązanie PKK w celu zapewnienia pokoju

Turcja uważnie monitoruje wszelkie próby podważenia inicjatywy pokojowej z Partią Pracujących Kurdystanu (PKK) – poinformował we wtorek wysoki rangą urzędnik, po ogłoszeniu przez kurdyjską organizację decyzji o samorozwiązaniu i zakończeniu trwającego od dziesięcioleci zbrojnego konfliktu z państwem tureckim.

PKK, uznawana za organizację terrorystyczną przez wiele państw, ogłosiła historyczną decyzję w poniedziałek, kilka miesięcy po tym, jak jej uwięziony lider wezwał do formalnego rozwiązania i rozbrojenia ugrupowania – co może oznaczać zakończenie jednej z najdłuższych rebelii na Bliskim Wschodzie.

Lider PKK podkreślił, że kurdyjskie prawa powinny być zabezpieczane drogą negocjacji, a nie walki zbrojnej.

Poprzednie próby pokojowe zakończyły się niepowodzeniem – ostatnia w 2015 roku. W związku z tym doradca prezydenta Recepa Tayyipa Erdoğana zapowiedział determinację władz w utrzymaniu obecnej inicjatywy i zapobieganiu wszelkim zakłóceniom.

„Uważnie śledzimy próby sabotowania procesu i nie pozwolimy nikomu testować determinacji naszego państwa w tej sprawie” – powiedział Fahrettin Altun, szef Biura Komunikacji Prezydenta Turcji.

PKK początkowo dążyła do utworzenia niepodległego państwa kurdyjskiego. Z czasem złagodziła swoje cele, opowiadając się za autonomią i rozszerzeniem praw Kurdów w Turcji. Konflikt, który rozprzestrzenił się także na sąsiedni Irak i Syrię, pochłonął dziesiątki tysięcy ofiar od lat 80.

Obecna inicjatywa pokojowa, określana jako „Turcja bez terroryzmu”, została uruchomiona w październiku, po tym jak kluczowy sojusznik Erdoğana zasugerował możliwość warunkowego zwolnienia z więzienia lidera PKK Abdullaha Öcalana, jeśli organizacja zrezygnuje z przemocy i się rozwiąże.

Władze nie ujawniły jeszcze szczegółów dotyczących dalszych etapów procesu po ogłoszeniu decyzji przez PKK.

Według prorządowych mediów, proces rozbrojenia PKK ma potrwać od trzech do czterech miesięcy, a broń ma być gromadzona w wyznaczonych miejscach w północnym Iraku pod nadzorem urzędowym.

Gazeta Hürriyet podała, że proces ten może być nadzorowany wspólnie przez Turcję i Rząd Regionalny Kurdystanu w Iraku, lub przez komisję z udziałem Turcji, USA, państw UE i Iraku.

Zasugerowano również, że wysocy rangą członkowie PKK mogą zostać przesiedleni do krajów trzecich, natomiast niżsi rangą bojownicy, wobec których nie toczą się postępowania karne, mogliby powrócić do Turcji po wprowadzeniu odpowiednich ram prawnych umożliwiających reintegrację.

Tureckie władze nie odniosły się jeszcze do tych doniesień medialnych.

Analitycy przewidują, że po rozwiązaniu PKK poprawią się warunki więzienne Abdullaha Öcalana.

Erdoğan oświadczył w poniedziałek, że deklaracja PKK powinna dotyczyć także wszystkich powiązanych z nią ugrupowań, w tym kurdyjskich bojowników w Syrii.

Syryjscy Kurdowie są powiązani z PKK i toczyli intensywne walki z siłami wspieranymi przez Turcję. Lider wspieranych przez USA Syryjskich Sił Demokratycznych powiedział wcześniej, że apel Öcalana o rozwiązanie organizacji nie dotyczy jego ugrupowania.

Później doszło do porozumienia między SDF a rządem centralnym w Damaszku w sprawie ogólnokrajowego zawieszenia broni i integracji z armią syryjską. Mimo to syryjscy Kurdowie zadeklarowali chęć utworzenia państwa federalnego, co wywołało napięcia z Damaszkiem.

Niektórzy komentatorzy uważają, że głównym celem pojednania może być pozyskanie przez rząd Erdoğana kurdyjskiego poparcia dla nowej konstytucji, która umożliwiłaby mu pozostanie u władzy po 2028 roku – terminie zakończenia obecnej kadencji.