Ostatnie linie życia w Gazie są przecinane – ostrzega szef ONZ

Sekretarz generalny ONZ António Guterres wyraził w czwartek swoje „przerażenie” pogłębiającym się kryzysem humanitarnym w Strefie Gazy, potępił niedawne śmiertelne ataki na ludność cywilną i ostrzegł, że enklawa stoi na krawędzi całkowitego załamania w związku z kończącymi się dostawami paliwa.

W oświadczeniu odczytanym przez rzecznika ONZ Stéphane’a Dujarrica, Guterres wyraził poważne zaniepokojenie serią ataków w ostatnich dniach, które dotknęły miejsca, gdzie Palestyńczycy szukali schronienia lub próbowali zdobyć żywność.

„Wielokrotne ataki zabiły i raniły dziesiątki Palestyńczyków. Sekretarz generalny stanowczo potępia utratę życia cywilów” – przekazał Dujarric.

Według niego, cywile w Gazie kończą już miejsca, gdzie mogliby się schronić, ponieważ izraelskie nakazy ewakuacji obejmują kolejne obszary. Sytuację pogarszają ograniczenia w dostawach pomocy humanitarnej i rosnąca liczba ofiar wśród pracowników organizacji pomocowych.

W czwartek władze izraelskie wydały nowy nakaz ewakuacji dotyczący części miasta Gaza, uzasadniając to ostrzałem rakietowym ze strony grup palestyńskich. Nakaz dotyczy około 40 000 osób, w tym mieszkańców obozu przesiedleńców, placówki medycznej oraz dzielnicy, która wcześniej nie była objęta ewakuacją.

„Szacuje się, że do dziś rano uciekło około 900 rodzin” – poinformował Dujarric, dodając, że około 78% powierzchni Strefy Gazy zostało objęte skutkami ponad 50 takich nakazów. Po uwzględnieniu terenów uznanych za strefy militarne Izraela, liczba ta wzrasta do 85%, pozostawiając zaledwie 15% obszaru dostępnego dla ludności cywilnej.

„Te obszary są oczywiście przeludnione” – dodał. „Brakuje tam podstawowych usług i odpowiedniej infrastruktury”.

Dujarric opisał pozostałe możliwe do zamieszkania strefy jako rozdrobnione i niebezpieczne, porównując warunki humanitarne do sytuacji, w której ponad 2 miliony osób są stłoczone na obszarze wielkości Manhattanu, „ale zamiast budynków – otacza ich gruz po zniszczonych i spalonych konstrukcjach, bez infrastruktury i podstawowej pomocy”.

Fundusz Ludnościowy ONZ (UNFPA) poinformował, że około 700 000 kobiet i dziewcząt w Gazie żyje w „koszmarze” z powodu braku dostępu do środków higieny menstruacyjnej, wody i prywatności. UNFPA ma gotowych do dostarczenia niemal 170 ciężarówek z zaopatrzeniem, jednak są one blokowane na granicach.

Biuro ONZ ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej (OCHA) podało, że od ubiegłego czwartku w Gazie zginęło kolejnych dziewięciu pracowników humanitarnych z pięciu organizacji. W 2025 roku łączna liczba zabitych pracowników pomocy wynosi 107, a od początku wojny w październiku 2023 roku – 479, w tym 326 pracowników ONZ.

OCHA zwróciła uwagę na poważne trudności w prowadzeniu działań humanitarnych w czerwcu. Spośród prawie 400 prób koordynacji z władzami izraelskimi, 44% zostało odrzuconych, a 10% początkowo zatwierdzonych – później zablokowanych. Tylko jedna trzecia misji została w pełni zrealizowana, a 12% odwołano z powodów logistycznych lub bezpieczeństwa.

Tylko w czwartek odmówiono czterech z 16 prób koordynacji, co utrudniło dostarczenie zaopatrzenia medycznego i usunięcie gruzów.

„Przestrzeń dostępna dla cywilów kurczy się z każdym dniem” – powiedział Dujarric.

Guterres w swoim oświadczeniu podkreślił, że międzynarodowe prawo humanitarne jasno nakłada obowiązek ochrony cywilów i zaspokajania ich podstawowych potrzeb.

Ostrzegł, że trwająca już osiemnasty tydzień blokada dostaw paliwa może całkowicie sparaliżować działania humanitarne. „Bez pilnego napływu paliwa inkubatory przestaną działać, karetki nie dojadą do rannych i chorych, a woda nie będzie mogła być uzdatniana” – powiedział.

Sekretarz generalny wezwał do zapewnienia „pełnego, bezpiecznego i nieprzerwanego dostępu humanitarnego” oraz przypomniał, że ONZ ma gotowy i sprawdzony plan dostarczania pomocy na dużą skalę dla ludności cywilnej.

Powtórzył również apel o „natychmiastowe i trwałe zawieszenie broni” oraz „natychmiastowe i bezwarunkowe uwolnienie wszystkich zakładników”. Podkreślił, że wszystkie strony konfliktu muszą przestrzegać międzynarodowego prawa.